Ryzyko wystąpienia choroby zawodowej istnieje praktycznie w każdej branży i dotyczy oczywiście również fryzjerów. Jednak pod pewnymi względami możliwość wystąpienia specyficznych dla tego zawodu chorób jest znacznie większa niż w innych branżach przede wszystkim z uwagi na codzienny kontakt różnymi substancjami chemicznymi i alergenami zawartymi w kosmetykach do włosów. Jakie są najczęstsze choroby zawodowe we fryzjerstwie, które czynniki mają największy wpływ na zdrowie fryzjera oraz jakie środki ostrożności powinny przedsięwziąć osoby wykonujące ten zawód, aby jak najdłużej cieszyć się zdrowiem? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć.
Jakie czynniki mogą powodować choroby w zawodzie fryzjera?
Przyczyn, które mogą powodować problemy ze zdrowiem jest całkiem sporo w zawodzie fryzjera. Choroby zawodowe w tej branży wynikają zarówno z konieczności stosowania na co dzień środków chemicznych, nierzadko agresywnych i drażniących, zawierających np. amoniak lub formaldehyd, jak i specyficznej pozycji ciała. Czynnikami, które mają największy wpływ na zdrowie osób pracujących w zakładach fryzjerskich są:
| substancje chemiczne | Substancje zawarte w farbach do włosów, lakierach, piankach, żelach, płynach do trwałej ondulacji, rozjaśniaczach mogą powodować alergie, podrażnienia skóry, choroby układu oddechowego, a w skrajnych przypadkach doprowadzić do rozwoju nowotworów. |
| czynniki biologiczne | Czyli wirusy, bakterie i grzyby, z którymi fryzjerzy mają kontakt na co dzień, mogą doprowadzić do poważnych zakażeń i chorób skóry. |
| czynniki fizyczne | Są związane przede wszystkim ze stojącą pozycją, w jakiej pracują fryzjerzy, ale nie tylko. Do innych czynników tej grupy należą także: hałas pochodzący od urządzeń, którymi się posługują (suszarki, maszynki) oraz praca z ostrymi narzędziami (nożyczki, brzytwy). |
Z jakimi chorobami zawodowymi najczęściej zmagają się fryzjerzy?
Wszystkie wymienione czynniki prowadzą do występowania ryzyka wielu różnych chorób w zawodzie fryzjera. Mogą one dotyczyć zarówno uciążliwych podrażnień skórnych, które poza dyskomfortem nie niosą ze sobą większych zagrożeń, jak i poważniejszych schorzeń dotyczących dróg oddechowych, a nawet nowotworów. W dużej mierze ich występowanie zależy od tego, jak korzysta się w pracy z kosmetyków, w jaki sposób je dobiera i czy używa się narzędzi fryzjerskich prawidłowo. Przyjrzyjmy się zatem najczęstszym chorobom zawodowym we fryzjerstwie.
Wyprysk kontaktowy – skórne reakcje alergiczne
Jak już zostało powiedziane, czynnikiem, który ma największy wpływ na występowanie chorób w zawodzie fryzjera jest chemia obecna szczególnie w środkach do koloryzacji włosów, ale także w innych wykorzystywanych na co dzień kosmetykach. Co za tym idzie, wyprysk kontaktowy, to choroba, która najczęściej dotyka fryzjerów. Inaczej zwany jest również kontaktowym zapaleniem skóry lub potocznie egzemą. Ma ścisły związek z kontaktem naskórka z konkretnymi substancjami chemicznymi zawartymi w kosmetykach (substancje zapachowe, barwniki) i najczęściej borykają się z nią osoby z alergiami.
Jest to zdecydowanie najczęściej występująca jednostka chorobowa, która utrudnia życie fryzjerom, a nierzadko bywa nawet powodem do porzucenia zawodu. Według badań przeprowadzonych w Danii w 2011 roku na grupie około 2000 fryzjerek i fryzjerów, wyprysk kontaktowy dotyczył ponad 21% z nich, a ponad 45% osób, które zdecydowało się zmienić branżę, przyznała, że powodem było wystąpienie właśnie tej choroby.
Objawy choroby:
- świąd skóry,
- zaczerwienienie,
- wysypka,
- pęcherze,
- pieczenie, ból.
Schorzenia układu oddechowego
Do konsekwencji częstego kontaktu z substancjami chemicznymi należą również choroby układu oddechowego. Najczęściej występujące w zawodzie fryzjera schorzenia to astma oskrzelowa, przewlekłe zapalenie oskrzeli, przewlekły kaszel, stany zapalne zatok. W swojej pracy fryzjerzy codziennie narażeni są na wdychanie szkodliwych dla zdrowia związków chemicznych, które mogą wywoływać tego typu choroby. Według badań przeprowadzonych w krajach skandynawskich, ryzyko występowania astmy oskrzelowej najwyższe jest właśnie wśród pracowników zakładów fryzjerskich. Natomiast z badań przeprowadzonych w Finlandii wynika, że na przewlekłe zapalenie oskrzeli przedstawiciele tego zawodu cierpią czterokrotnie częściej niż pracownicy supermarketów.
Najczęstszymi objawami chorób w zawodzie fryzjera związanych z układem oddechowym są:
- przewlekły kaszel,
- duszności,
- świszczący oddech,
- uczucie ucisku w klatce piersiowej,
- odkrztuszanie.
Choroby układu kostno-stawowego i żylaki – konsekwencje pozycji stojącej
Następną grupą chorób, z którymi borykają się fryzjerzy, tym razem wynikających z oddziaływania czynników fizycznych, są choroby układu kostno-stawowego oraz żylaki. Zespół cieśni nadgarstka to choroba zawodowa we fryzjerstwie występująca głównie z uwagi na przeciążenie nadgarstków w czasie wykonywania powtarzających się, precyzyjnych ruchów dłońmi podczas strzyżenia. Jej głównymi objawami są m.in.:
- ograniczenie ruchu dłoni
- ból
- zaburzenie czucia
- osłabienie chwytu
- drętwienie części palców
Bóle pleców i karku to dolegliwości wynikające z wymuszonej pozycji, w jakiej codziennie pracują fryzjerzy. Praca w tym zawodzie bardzo często wiąże się ze zginaniem tułowia lub długotrwałym pochylaniem się, co w znaczący sposób przeciąża mięśnie pleców i karku. Negatywny wpływ na zdrowie ma także ciągła praca z lekko uniesionymi rękami podczas precyzyjnego strzyżenia, suszenia czy układania włosów. To wszystko przekłada się na występowanie takich objawów jak:
- bóle w odcinku lędźwiowym i szyjnym kręgosłupa,
- zesztywniałe mięśnie,
- mrowienie i drętwienie kończyn,
- osłabienie siły chwytu,
- bóle i zawroty głowy.
Żylaki to choroba układu krążenia, a ściślej mówiąc, należąca do grupy chorób żylnych. W wyniku nieprawidłowego krążenia krwi dochodzi do nadmiernego poszerzenia i zdeformowania żył. W przypadku fryzjerów kluczowym czynnikiem wpływającym na występowanie tego schorzenia jest wykonywanie pracy w pozycji stojącej, zwłaszcza w nieprzystosowanym do tego obuwiu. Objawów tej przypadłości raczej nie da się przeoczyć i potrafią być bardzo bolesne i uciążliwe. Należą do nich:
- ból i obrzęk kończyn dolnych
- poszerzone żyły widoczne pod skórą
- uczucie ciężkości nóg
- swędzenie skóry
- skurcze nóg, występujące zwłaszcza w nocy
Profilaktyka i fryzjerskie BHP
Czy to wszystko oznacza, że zawód fryzjera jest zawsze obarczony szczególnie wysokim ryzykiem występowania chorób zawodowych i należy z niego zrezygnować? Zdecydowanie nie! Nie ma przecież zawodu, który nie byłby obarczony żadnym ryzykiem wystąpienia chorób zawodowych. We fryzjerstwie są one specyficzne dla branży, można im jednak zapobiegać – wystarczy zachować pewne środki ostrożności, które mogą ustrzec przed problemami i umożliwić jak najdłuższe wykonywanie tej satysfakcjonującej pracy. O co przede wszystkim powinny zadbać osoby wykonujące ten zawód oraz właściciele zakładów fryzjerskich chcący jak najlepiej chronić swoich pracowników?
- Czytanie etykiet produktów i wybieranie tych wyprodukowanych głównie z naturalnych składników – przede wszystkim farb do włosów, preparatów do trwałej ondulacji. W rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego dotyczącym produktów kosmetycznych można znaleźć wykaz prawie 1400 zakazanych składników chemicznych – warto sprawdzić, czy preparaty, których używa się w pracy, ich nie zawierają
- Stosowanie rękawiczek ochronnych – oczywiście mogą one w pewnych sytuacjach utrudniać pracę, ale na pewno skutecznie ochronią przed kontaktem z drażniącymi detergentami
- Stosowanie kremów ochronnych i nawilżających skórę dłoni.
- Odpowiednia wentylacja i częste wietrzenie salonów fryzjerskich pomogą oczyścić powietrze i usunąć z niego szkodliwe związki chemiczne.
- Ergonomia stanowiska pracy (blaty, umywalki dopasowane do wzrostu pracowników, fotele z regulacją wysokości, stosowanie narzędzi o ergonomicznych kształtach itd.).
- Stosowanie odpowiedniego obuwia, najlepiej z grubą, trwałą i miękką podeszwą, które bardzo dobrze sprawdza się podczas wielogodzinnej pracy w pozycji stojącej.
- Częste zmiany pozycji – wykorzystując specjalny hoker na kółkach, można obsługiwać klientów na siedząco.
- Dbanie o zdrowy styl życia na co dzień – prawidłowe odżywianie, wysypianie się, aktywność fizyczna i ćwiczenia rozciągające na pewno będą nieocenioną pomocą w zwalczaniu niektórych dolegliwości.
Czy praca fryzjera jest niebezpieczna?
Choć wszystkie wymienione wyżej schorzenia mogą zniechęcać do pracy w tym zawodzie, tak naprawdę profilaktyka i dbanie o BHP pozwalają im skutecznie zapobiegać – nie ma się więc czym martwić. Choroby zawodowe we fryzjerstwie wynikają bardzo często z używania niewłaściwych kosmetyków i preparatów. Dobór wysokiej jakości szamponów, odżywek, środków do stylizacji i koloryzacji, z których korzysta się na co dzień, jest kluczowy. Produkty zawierające naturalne składniki pozbawione szkodliwej chemii to skuteczny sposób na uniknięcie podrażnień, reakcji alergicznych i problemów z układem oddechowym. Poza tym wystarczą ostrożność, dbanie o siebie i zdrowy rozsądek!
Dodaj komentarz